Pu Peng Thang a van tialmi hi, tuak ding le ruahding a um len tiah ka ruah.   Khuaruah a har pah ko USA cu, fim ah, rum ah, thawn ah, technology san ah, a thawngbik an iti nain, Australia khua nga aa tel lio ah, USA khuakhat hmanh aa tel lo. Khuaruah har ding a um lem lo. 

Zeicatiah, ngandamnak ah UNO nih, USA cu pahranak leng cazin ah an chiah. Education le zapi zaran nunnuamhnak ah, Europe nih an tei tuk. USA hi, ruahning bantuk a rak si rua lo hme hi. Chungthu lengnal asi pah ko rua. Kan lo ko. Zeicatiah, USA cu, crime, individualism (mahzawnruahnak), American interest, American citizen, privacy, false freedom, freedom abuse, dollar, exploitation, pride, greed etc, timi culture chung ah an um tuk caah hin, ram nuam a rak si lo. Ram  sang ve mi hna nih cun, "livable khua" ah an ruat lem lai ti ka zum lo. Caneda, Japan le Europe ram tampi nih, America cu, an uar tuk lem lo. "Tlawn" ding le chikkhatte tangka kawlta nak lawng ah an duh ee. Zungzal caahcun, "no" atimi an tam ko hih!

Nang zeitindah USA hi, na ruah ve? USA hi, sang tuk in kan ruah sual ahcun, cazin ah tello kan fawite hih!!

Mah na ttial mi ah hin ruah awk aa chap chin. USA hi, a uar tuk mi nih cun, vancung chang e, "khi ram ttha" e tiah an ti leen. Amerikan pawl ruah mi le tuah mi pohpoh cu mifim ruah mi le mifim tuah mi ah acheu nih an rel i Amerikan cu an palh ah, an hmaan ah, uar le thiam coh thuahmah a hong si. 

Laimi zong nih Amerikan thilti hi ahleihluak tuk in kan uar in kan ilak sual lai ti hi kei cu ka phaang nawn ziar. Na chim bang in, human rights le freedom rumro an itlaih tik ah a tthat kong an chim mi cu kannih hna nih al khawh ding a si lo. Si ko hmanhseh law, an chim ning tluk in a ttha maw ti zoh taktak ah cun an zatlang nun ah a lang ko. Freedom duh ruang ah nu-va pa zeizat dah aa tthen cang, ngakchia pa zeizat dah a ngakttah cang, human rights itlaih ruang ah thilchia zeizat dah a luar cang ti hi azoh tu an tlawm pah rua ka ti. Hika

Kan Lai miphun zong hi Kawl le Mirang i an kan reepchih lo nakca ding ah cun kan rights kan claim ve cu a hau i an kut in freedom kan hmuh ve cu a hau ko. Asina in, kan zatlaang nun taktak ah individual rights and freedom (mah-nawl-khuasak) kan dirpi tuk ah cun, mah nih cun kan miphun nunphung cu a hmalh lai i, lungkhon le mah-nawl-khuasak nih kan value tampi hi a naan te khawh mi a si.

America kong ah, "Khualtlawng bia le tipil bia" ti bak asi ko tiah ka ruah. Laimi pakhat nih, Laimi vanram cu America hmanh atluk pek lai lo arak ti. Pakhat nih, second vanram a ti. Pakhat nih, paradise ati. Adang pakhat nih, America rumnak, fimnak, thiamnak, minung dawhnak, motor tamnak, lam thatnak, vanlawng tamnak, le zeizongte thatnak lawngte zoh in, America cu, vanram nak nuam ati ve. Adiknak tampi a um. Asinain, Laimi mi tampi nih, America sining hrap khat lei hi, kan rak hmu rua lo. Atu cu, "Tipil bia le khualtlawng  bia" chim ti lo in, "Tipil bia le lokal bia" phun deuh chim ah a tha deuh men cang lai.

America athatnak lawng kan hmuh tawn i, America achiatnak, aharnak, athatlonak, achamhbaunak le tih anunnak vialte kan hmuh lo tik ah, apawi ngai. America hi, zohchunh awk tlak asinak tampi a um nain, a chiatnak a tam tuk ve. Lak ding le cawnding tampi a um. Hlawt ding le Laimi sining he aa milhlo mi tampi a um ve. Kan then thiam lo ahcun, hi ram cu, lohlakva hrawnnak le rawhralnak a fawibiknak ram pakhat asi kho tiah ka ruah.

Atulio lWashington DC le bang cu, minung nih, meithal hi lente celhnak le minung hi, hmuiselnak ah an hman ko cang hih. "Vawleicung ah, thlapa chuilh lawng aba cang" timi khua, a safe bik ti in ruahmi khua, CIA le FBI le police tamtuk nih kilvenmi khua cu, mipi tihphannak tang ah um asi cang. Minung pakuanak nizan ah an kah cang. FBI le police zong zeitte an tuah kho rih lo. Ngaihchia taktak a si. Cucaah, America hi,  sullam  ngeilo (lawlessness) in anungmi tamtuk umnak ram si timi cu, al khawh ding asi ti lo. Adonghnak i an kahmi nu le bang cu, "FBI ca riantuantu asi" ti a si. USA cu, tih a nung taktakmi, rammui kan si ko cang hih. Rammui rak timi hna nih, mission tuan kan hau cang lai hih! Hi ruang ah, Pu Peng Thang (AU) nih a van tialmi "Livable khua" thimmi lak ah, Australia hna khua nga bak aa tellio ah, America cu, "0" bak ah kan um cang ko khah. Kan fiang cang ko lai dah ka ti. Aruang zeidah asi hnga?

Aruang cu, "democracy le freedom" an uar tuk ruang ah, "freedom abuse" an tuah ruang ah a si. Plato nih, "Democracy taktak cu vawleicung ah aum kho lo ee" a rak timi hi, a dik ko. America democracy zong hi, an mah timi democracy asi ve ko hih. Hi ram freedom hi, tih a nung tuk. An fredom urnak nih zeidah a chuahpi chih? Zoh tuah usih: --USA hi, mithahlainawn atambik nak, ngakchia tambi thahnak ram,  vacung paduh atambiknak ram, nuva tangthen atambiknak ram (50-54% an ithen), fir atambiknak ram, thawngtla an tambiknak ram, cozah nih minung tambik thahnak ram, tlaihhrem a tambiknak ram (second paruk ah nu pakhat an tlaihhrem ti a si), lakfapawi a tambiknak ram (kum khat ah lakfa 1300000 renglo an chuak), nu pakhat nih va voi tambik neihnak ram (mi pakhat va 16 ngeimi tampi an um), kumtlinglo vangei tambiknak ram, tawzuar tambiknak ram pakhat ah aa chuah. Cucu maw "Laimi vanram nih atluk hnga lo? Cucu maw second vanram? Cucu maw vancung khua le paradise cu asi hnga?"

Jerry Springer show minung tampi nih cun, nu le pa sualnak cu lentecelhntuk in an ruah men. Vacung paduh cu, va le umlo kar ah "umhar pheng thil" men ah an ruah. Nupi le tawzuar cu, family income ah an chiah men. Chiatha khat sualnak (Sodom le Gormorrah) sualnak cu, "lifestyle, personal choice" an ti men. Rilikam khua tampi ah, College le tanghra siangngakchia pawl, nuamcen le chun laicer ah, nu le pa sualnak abubu in tuah le video thlak, nu nih an chiatha piah kha, "tuition fee" kawlnak ah an ti men. Aw Laimi nih, vanram bantuk ah kan rak ruahmi, Laimi vanram nih a tluklo mi ram hi, amuihnak lei in zoh ahcun, khangh ding tlak, "Sodom le Gormorrah" bantuk asi nak a um ve. Sodom le Gormorrah sualnak in an sual deuhnak tampi a um cang. Democracy, freedom timi bia hmang in, mah bantuk life style a hmangmi, karh chin lengmang cang. Bible le Pathian a ralchanh mi mifim an tam tuk cang fawn. Bible cu, Darwin cawnpiaknak nih alan chin lengmang. Atheipar cu, Pathian zong tihlo; Bible zong zumhlo; minung nunnak zong upat le tihzah lo; adonghnak cu, Darwin fimnak thlanmual ah dongh asi ko.

Hi tiningte in, America hi akal ko ahcun, Pathian a um lo hmanh ah, nikhat khat ahcun, America hi, Sodom le Gormorrah dirhmun aphan lai lo tiah, aho nih dah kan chim khawh hnga? Laimi zong nih, America lifestyle le nunphung hi, perfect tuk in kan ruah sual le lak dih sual ahcun, Hakha zong khi, Sodom le Gormorrah bantuk ah, achuah lai lo tiah, kan ti kho te hnga maw?