|
VAAL UPA NIH IRALRIN AWK Pa hi nupi ngeih lo ah cun kum upat hnu tiang zong ngaknu duh a si. Upat nawn hnu belte ah cun kumkhua phurhun le ngaknu ngamh lo a si ttheu. Mahti i ngaknu ngamh lo cu a tthathnemnak a tlawm lai. Rak duh tu ngaknu an um hnihkhat zong ah an ca ah a laklawh kho ding a si. Ngaknu a duh rih mi vaal upa nih ngaknu sin tlonleen tik ah ruah awk a si rua tiah ka ruah mi ka ttial lai. 1. No icuh lo ding: Ka upat lang hlah seh, ano ah ka rel hna seh ti i vaal no nawn bantuk in iumter, vaal no thil hruk icawn, mino lumeh in imeh, slang rumro in holh, puai ah mino au in au ve, ti bantuk kan hman ah cun dignity a ttum kho. Mahle kumkhua rup in ithuamh, biachim, hoiher ding a si. Jean le T-shirt he vah nakin collar shirt le dress pant he, a herh ah suit he, um ah dignity a um deuh lai. Kan upat le ngakchiat hi mi nih an hngalh ko; tar cu ipheh khawh a si lo. 2. Cawnpiak lo ding: Upa deuh cu experience tam deuh ngeih a si i nunning zong thiam deuh a si. Fanaule chimh awk tampi ngeih a si cang. Hmanhseh, ngaknu cu cawnpiak ding an si lo. An kum a no ko zong ah, anmah cang ah cun 'ka hngalh ve ko', 'ca ka rel ve ko', 'ka cawn lio ve ko' tiah an iruat. Na cawnpiak pah lengmang ah cun tlangval zoh i zoh lo in a pa bantuk in a'n zoh khawh. Laimi nih chimhhrin hi dawtnak langhternak ah ka hman tawn. Hman ding a si lo. Ngaknu na chimhhrin ah cun aa ralkah ah nan cang kho. Chimh na duh ah cun aziaphial tu in chimh ding: biana ah, "you're always late" ti i caak lo in, "ttamh nak ah caan zei can dah na hman tawn" ti bantuk in hal khawh a si. 3. Caan hlun ah um lo ding: Kan tlanvalka, kan inuamh lio, kan sunlawi lio, kha kan ngai tawn cio. Hmanhseh mah lio cu a liam cang. Caan thar ah kan um. Atu caan he aa zul in um ding a si. Hmailei or in khua ruah ding a si. Na leen lio mi ngaknu kha hlanlio caan ah na umtaak ah cun na ngoltaak tluk a si. Anih ca'h mah lio caan cu a um lo mi khi a si. A'n zul kho lai lo. Atu caan ah umpi law hmailei zohpi. Mah ah cun nan nun aa khat deuh lai. 4. Nan kumkhua aa thlau ning chimh theng lo ding. Na chimh ah cun nan idannak, nan si khawh lo nakding, chimh ah a tla kho. Kan ingamhtlak pat tiah, "Nangmah cu ka'n hrin khawh" ti bantuk, "nangmah tehna cu ka tlanval tiang ah tualleng nan rak si rih" ti bantuk in ti lo ding an si. Mahti i na ti cang hnu ah cun cohlan awk ah na har chin. Cohlan a'n duh zong ah khua ruat dih lakin na tuah. Aa laklawh dih kho. Oi khat cu, "Na tar lo" tiah ka ti seh ti duh ah a si lai, ngaknu aa chaih saling mi sin ah, "ka tar cang e" tiah ka rak ti sual. A thin bak a hong. Rejection tluk ah a ruah. 5. Na ngeihchiah piah leen hlah. Vaal upa hi acheu cu chaw an khong cang. Na ngeihchiah a chah zong ah ngaknu kha piah tuk hlah. A rem lo kho. A'n hnattaat taktak ah cun na rum le rum lo, na financial future a tthat/lo, tehna cu amahte'n a'n ngiat ko lai. Nu hi chaw ah an zuang ngaite (an mawh lo) i, chaw hi ngaknu helh nak ah bawmtu taktak a si tawn. Hmanhseh, chaw in na helh khawh mi nu cu zei huaha lo zong a si kho, na chaw a zohkhneh kho lo ding zong a si kho. Nan ium zong ah na chaw a vaat a si. Nangmah a'n vaat a si theng lo. Inn ttha pi na cawk mi tang ah nuam taktak in um in phone a chawn leen kho. 6. Na Ex kong chimh lo ding: Na "ex" cu va le fa a ngei cang a si zong ah a kong na chimh ah a rem lo kho. Mi duh lo cia zong ah a'n hmuh khawh. A'n hal belte ah cun tthate'n, siaherhnak tel ti lo in, chim ding a si. Sincerity langhter nak ah hman ding a si. 7. Iseihchiah lo tuk hlah: Vaal upa cu an experience a tam ca ah vaal no nakin knowledge ah an rum deuh, bia ruah awk zong an ngei deuh, ngaknu biangcawi zoh zong an thiam deuh cang, ngaknu nu le pa he zong an ingamhtlak deuh cang. Vaal no nakin advantage an ngeih deuh nak a si. Ngaknu zong nih zumh deuh le seihchiat deuh khawh a si. Cuca'h ral chiat tuk ding a si lo.
|
