DAWTNAK, HAWIKOMHNAK, LE RIANPI

(Love, Friendship, and Mission)

Rev. Dr. Lee B. Splitzer
General Secretary of American Baptist Churches
Given on April 7, 2019 at Indiana Chin Baptist Church, Indianapolis, Indiana, U.S.A.

Baibal Caangthim: Johan 15:9-17
Ka Pa i a ka dawt bantukte in kei zong nih ka'n dawt hna; ka'n dawtnak hna chungah hin um ko u. Ka Pa nawlbia ka ngaih i a dawtnak chungah ka um bantukte hin ka nawlbia nan ngaih ahcun ka dawtnak chungah hin nan um ve lai. Ka lunglawmhnak nan chung-ah a um i nan ilawmhnak a tlin nakhnga, hi bia hi ka'n chimh hna. Kei ka nawlbia cu hihi a si. Keimah i ka'n dawt hna bantukte hin pakhat le pakhat i daw u. Mi nih a hawile caah dawtnak ngan bik a ngeih khawhmi cu an ca i a nunnak pek hi a si. Ka'n fialmi hna nan tuah ahcun nannih cu ka hawikom nan si. Nannih cu sinum ka'n ti ti hna lo, zeicah tiah sinum nih cun a bawipa tuahmi a hngal lo. Kei cu ka Pa sinin ka theihmi vialte ka'n chimh dih hna caah, ka hawile, ti tu ah ka'n ti cang hna. Nanmah nih nan ka thim lo, keimah nih ka'n thim hna i a hmun ding thei kha tampi in va tlai tuah u tiah ka'n fial hna. Cucaah ka min in nan halmi paoh cu ka Pa nih an pek hna lai. Cucaah nawl kan pekmi hna cu hihi a si: pakhat le pakhat i daw u" a ti.

Kanhnulei thla sarih ah khan ka lung kaa hlai. Sibawite nih zeitin dek maw atu tiang na nun ual e an ka ti. Ka chuahka in ka lung ah hin thil bonlo a um i damh a um bal lo. Hlai pipa nak tuah hnu lawng ah a nung rih kho ding ka si. Ka raira thawh lio ah thil pa thum nih dam an ka phorh: Pakhatnak cu, Pathian dawtnak nih a ka kaltaak lo ti i hngalh pehzulhnak hi a si. Krifa ka sinak hi kum 50 deng a ti cang. Asinain hlainak in ka dam lio caan tluk i Pathian dawtnak lumsate i ka tem a rak um bal lo. Pathian dawtnak cu damhtu ṭhawng a si. Ka nupi le ka chungkhar i an ka dawt nak zong a um. Ka hawikomnu Lois he kan ium nak hi kum 42 dengmang a ti cang. An ka hlai lio in a ka umpi rengreng. Ka fale nih kaa hlai chung vialte dawt an langhter. Ka fanu nih nau a cawi i, “Na nun a hau, mah (nau) hi pu a herh” a ka ti. Zeitin dah ka al khawh hna hnga! Cuca’h ‘nung ning’ tiah bia ka chah. Midang i hawikomhnak zong nih mahti cun an ka bawmh. Lamhlaat hawikom nih telephone le computer in an ka chawnh lengmang. Acheu an ka tlawng i ka inn ah an ka zoh. Dawtu hawikom na ngeih ah cun zei harnak poh tiawk na ton khawh ko lai. Cun kaa ruahchih mi cu Pathian nih a ka herh rih ti hi a si. Kum 14 ka ti in Pathian rian ka ṭuan cang. Keimah ca ah rianpi lim awk a chiah rih ti zong kaa ruahchih. Mahti i ka dam cu kan chungkhar i Pathian dawtnak a tlung mi ruang ah a si. Cun ka dawt cekmak mi miṭhaṭha i an ka hawikomhnak ruang zong ah a si. Cuhlei ah thaw ka ngeih chung poh Pathian rian ṭuan rih ka duh ruang zong ah a si.

Kum 2000 lio ah khan Zisuh vawleicung ah a nung. Kum thum chung hrawng hi Israel ram khua khat hnu khua khat Thawngṭha a chim. Vailam cung i thih a huah lai te ah John 15 i aa ṭial mi sermon hi a chim. Cadal dal khat in krifa sinak pumpaluk lungfian khawh awk in aa chim nak cadal cu atu ka’n chimh hna lai. Zisuh biachim hi ka rel tik ah, a thinlung chung ah aa thleng mi a um ti a lang. Matthai, Marka le Luka chung i Zisuh sermon kan rel ah, an itluk dih ko. Zisuh bia cu sikho lawngte an si, i sau a chim hna lo. A hmaka te a chim i, mah cun a pinh ko. Johan 15 belte ah cun Zisuh hi phundang in bia a chim. Ni tlawmte i Kalvari vailam ah a thih lai a hngalh. Caan kum 3 a hmanpi mi a hawile nih an kulh i, Zisuh cu lungzur ngai in bia a chim, mi zaapi a chimh hna lo mi bia. Dangkhat cun, vailam hi atu i a hmuh ning hin a hmuh cia ko i, ton ding ah aa tiimlaam. Cinken awk a tlak mi cu: mah hi, hawikomh kong ah Zisuh i a chim mi sermon hmasa bik a si. Mah biafang (‘hawikom’) cu biacaang caang hnih chung ah oi 3 kheng a hman. Hawikomh kong a biapit lo ca ah a nuncaan donghlai ceu ah a chim a si lo. Thawngṭha chung ah mah sermon hi a biapi bik i a pek mi sermon hmanh a si leh. A ruang hngalh khawh nakding ah cun Judah phung hngalh a hau. Judahmi a si mi General Secretary ka um i a ṭha. Judah phung ah cun chungkhar i an pa nih hin bia biapi bik hi a nunnak dongh lai te ah a chim. Isak nih a tar cikcek hnu ah a fale thluahchuah a pek hna kha. Jacob nih a thih lai riapmaap ah a fale pa 12 kha ro a vuih hna. David nih a thih lai te ah Solomon thluachuah a pek kha a si. Mah bang cun, Zisuh nih a thih lai te lawng ah John 15 chung i hi a chimh hna. A zultu le a hawile sin ah profet bia a chimh hna a si.

Mah ni Zisuh biaken cu zei dah a si? Mah hi a si ko: Kalvari vailam i a um mi cu Pathian dawtnak, hawikomhnak, le rianpi (mission) an si. Pathian cu pakhat, Pa, Fapa, le Thiang Thlarau a um mi, a si bantuk in, vailam cu pakhat, dawtnak, hawikomhnak le rianpi a um mi, a si ve—biatinh thuan thum ngei, thilcang pa khat. Zisuh i vailam a hmuh ah hin zei dah a hmuh ti ah cun, dawtnak langhternak, hawikomh langhternak, le rianpi liimnak a hmuh hna. John 15 ah hin dawtnak, hawikomhnak, le rianpi cu anmah le anmah sullam ipe lakin a chim hna. Dawtnak cu vawleipi ruah i rianpi a ṭuanṭi mi hawikom he aa tluk. Hawi ikomh cu rianpi in langhter mi dawtnak a si. I, vawleipi hmuhsak awk dawtnak le hawikomhnak nan ngeih lawnglawng ah rianpi nan ṭuan khawh lai. Cuca’h pei vailam phichuak cu krifabu hi a si tiah! Krifabu i a lamthluan cu Zisuh Kri asilole Khamhtu i dawtnak, hawikomhnak le rianpi ah hram a bunh. Krifabu nih a dikthliarte in Zisuh mui a langhter ah cun Pathian dawtnak, hawikomhnak kan tontem i rianpi kan ṭuanṭi. Zisuh ca ah cun dawtnak, hawikomhnak le rianpi hi sullam felfaite an ngei. Pathian nih vawlei a dawt tuk ca ah kan ca i thi ding in a fapa sunghar a kan pek. Zisuh nih, amah midawt bantuk i mi kan dawt ah cun Pathian nawlbia kan ngaih lai ti a chim. “Ka nawlbia nan zulh ah cun, ka dawtnak chung ah nan um rih” a ti. Efesa dal 5-nak ah Paul nih mah bakte cu a chim ve (atunai ah kan rel cang kha). I, krifa ruahning ah cun dawtnak timi cu Kri nawl zulh nak ah hram a bunh. Mahcu nawlzulhnak cu hramhraam asiloah rumro i mi va hnekchan khi a si lo. Kri nawlngaih nih kan zalonnak a tlik lo, zalon a kan pek leilei. Mah vialte cung ah mahhi nawlngaihnak hi kan dawt e kan ti mi hna alak i va pek ding khi a si. Kri nawl kan ngaih hi khamhnak alakte in vailam cung in a kan pek ca i kan ilawmh ruang ah a si. Mah nawlngaihnak hi hmuhtongh awk set a um lo mi phung nemmam a si lo; kan lungthin taktak i Pathian lungton duh nak he thil kan ti nak le bia kan chim nak in a puutchuak mi a si.

Zisuh i hawikomhnak kong a ruah tik ah khin, thil a ti mi krifabu khi a hmuh. Kannih cu pakhat le pakhat aa hawikom ding kan si, aziah tiah kan mipaak cio hi Kri hawikom lawngte kan si. Hawikom nih cun a hawikom khi a hawi dang sin ah theihter a duh tawn. Cu ruang ah krifabu cu Pathian i a kan hawikomhnak nangmah le keimah kar i kan hmuhton nakding ah, le kan ipehtlaihnak in kan hmuhton nakding ah Thiang Thlarau nih a dirh mi a si.

Ka unaule le nifarle hna, atu United States i nan um in nanmah i pawlkomhnak le hawikomhnak laksawng Pathian i a kan pek mi ruang i kaa lawmhning hi ka chim kho lo. Mahhi ram i nan rat ah hin donson nan si iruat hna seh ti hi ka khuacuanhnak le ka thlacamnak a si. Angaite ah, American Baptists dihlak nih an in donson hna i an in dawt hna, i kan chungkhar acheu nan si ve cang mi hi an ilawm cio. Asinain, atu United States hi apipa in aa thleng cuahmah mi nunphung in a kal lio ti hi nan hngalh a hau. Mah aa thleng mi a langh nak pakhat cu tuchan American nun i ton cuahmah mi umharnak a zual ning hi a si. American dihlak nawn hi telephone an ngei ko, nain an um a har. Zohhlatnak i hmuh ning ah, American kumtling minung pa li ah pa khat lengmang hi hawikom naihniam taktak an ngei lo. An saduhthah chimh awk minung a ngei lo, an lung um bia ruah awk minung an ngei lo tinak, an fahnak le temhnak aho hmanh chimh awk an ngei hna lo, tinak, a si. Cuhlan tawn nakin Americans hi krifabu an herh deuh. Mah kan zatlang nun a tlai tu umhar lileen tei a kan bawm tu ding ah meng thong tampi hlaat America ah Pathian nih a’n kuat hna a si ah cun lau hlah u. Americans nih nanmah i komh an herh. Nanmah hin Zisuh Kri i hawikomhnak hmuh thar an herh. Zisuh vailam a phanh hi rianpi a ṭuan bia a si. Zungzal nunnak kan co nakca ding ah vailam ah a thi.

Judah phung keel belte ah cun, Messiah thilti kong chim ning te kan ngei. Nihin hi nan khual ka sinak in Lai biafang fang khat ka cawn. Nanmah zong Hebrew biafang chimh ka’n duh hna. Ṭhate in rak ngai u, athang in nan chim ding a s ii. Mah biafang cu tikkun olam ti an si. A sullam cu ‘khuaruun damh’ [heal the universe] ti a si. Judah phungkeel ning ah, Messiah hi khuaruun pumpaluk damh ah a ra. Khah, keimah sin ah chim u: tikkun olam. “Tikkun olam.” (Hih, Hebrew holh in an holh dih cang hih! Judahmi nan si dih cang, keimah bang in.) Vawleicung tikkun olam ti cu zei dah a sullam? A sullam cu, pakhatnak ah; Kalvari vailam nih kan thinlung le amah Pathian karlak i riṭhen a um mi a damh tinak a si. A sullam cu Zisuh thih le thawh nak thawng in Pathian he hawikom kan si kho cang tinak a si. Pahnihnak ah, mahcu damh khawh nak huham a langhter tu ding ah krifabu a um hi a si tinak a si. Kanmah hi vawleicung miphun vialte ai a awh mi minung kan si ding a si. Pathumnak ah, aa ṭhen dih cang mi kan vawlei ah hin ifonh ṭhan nak le remdaih ser nak bia a si. A ne bik ah cun, Rom Cakuat ning ah Pathian nih khuaruum hi apumpaluk in a damh, Zisuh i a kan tuahpiak mi thawng in.

Ka unaule le nifarle hna, atu tlawmpal ah Bawipa Zanriah kan hmangkhat hna lai. Bawipa Zanriah cu Zisuh Kri i vailam le camhthawhnak kong a si. Bawipa Zanriah ah hin Pathian pennak ta a si mi dawtnak, hawikomhnak, le rianpi kan hmuhthar. Kan khuaruun hi a dam dih taktak rih lo. Cuca ah atu i kan ihrawm lai mi mitsurhang le changreu hin thazaang le ruahchannak kan la hna lai. Pathian dawtnak kan cohlan i kanmah zong nih Pathian kan dawt ve ca ah mitsurhang le changreu kan hlaan hi a si. Vailam cung i a thi mi Messiah cu kan hawikom Zisuh Kri a si. A oi hnihnak a rat nolh tiang mah rianpi cu a tuah ding kan si.

Kan dihlak sin ah Zisuh Kri i dawtnak, hawikomhnak, le rianpi cu um ko seh. Amen.

(Kaa lawm tuk koko.)

English in hika ah a um.