MITHI THAWH LAI KONG[1]

 

John Wesley

chim mi

 

Mi acheu nih cun, “Zeitin dah mithi cu nunnak ah thawhter a si khawh  lai? Zei bantuk pum dah a ngeih lai” tiah nan ti lai. (1Kor 15:35)

 

Paul nih, hi cadal hram ah hin, kan Khamhtu thawh nak hi fiangpup in a ttial i, “Kri cu mithi lak in a tho e ti cang hnu ah, zeitin dah, thih hnu thawh a um lo e tiah nan ti rih khawh?” tiah a ti chap hna. Atu cu nannih ca zong ah Pathian nih mithi a thawhter hna lai ti hi thilzumhhar si dawh a si ti lo; aziah tiah kan Bawipa thih le nun tthan in langhternak nan hmuh cang i, cu thiltikhawhnak, kan Bawipa a thawhter tu, nih cun a tlol kho mi kan pum zong a thawhter khawh lai ti hi a langhter cang.

Acheu tu nih cun hiti hin nan ti ko lai: “Zeitin dah mithicia cu an thawh? Zei pum le sa in dah an nun? Zeiti si in dah mah cu a si khawh? Zeitin dah ruak cu a thawh lai i thlarau he an ifonh khawh lai? Kum thong lio i ruak rak vui mi cu vawlei nih a phum i, rili zong nih a dolh ko i, mei zong nih pei a khangh dih ko hna cu—an sa hmanh aa hngalh ti ttung lo, vawlei ah an icang i, leicung khuaza ah an dap zong aa tthek dih cang i, van kauh khua thiang ah an itthek dih cang i, aphunphun ah an ithleng dih cang i, vawlei non ah an cang dih cang i, rungrul le cangcel nih an ei dih cang hna i, a ei tu hmanh cu pei minung nih an ei chin leh cang hna cu! Zeitin dah Abaraham pumsa pelnawi cu ifon in, vawlei maang kai lo in hlanlio a pumsa ningkel te, a thlarau i a kaltak mi pumsa, bantuk khan cun a um khawh ti lai? Izakial tu kha cu, mi hmawcarau ah, nelrawn ruh ro lak ah an chiah i, “thawngpang a theih i, a ther i, ruh cu an ipum i, anmah le an ruhhawi cio ah an ipeh i, tit nih a khuh hna i, cuar nih a zual chin hna i, an chung ah thaw a lut i, an nung i, an ke in an dir.” Mah tu hi cu rau bia pei a si ko cu ti zong ah ti khawh a si. Si hmanh seh law, mah vialte le mah nak tam hmanh hi hmailei caan ah cun a cang lai; kan ruh a mot dih cang mi, thatdip i a cang dih cang mi, hi mi nung ah aa cang lai; kan pum a ser tu titsa nge vialte hi, arannak in, auh dih caan ah, an ipum tthan lai i, anmah le an umnak cio ah an um lai i, pum cu akel in a dir tthan lai i, khuaruahhar thil cu a can zawn hmanh kan hngal te lai lo. Mah cu leiphung-um pawl i zumh an iharh bik mi a si i Krifa an si khawh lo nak bik zong a si. “Mithi cu zeiti thawh in dah an thawh lai? Zei pum le sa in dah an thawh lai?” tiah an ti zungzal ko lai. Mah kong ah thil phun thum kaa ot: 

  • A thi i an phum mi pum a thawh kong ah hin a si kho lo mi zei hmanh a um lo ti ka chim lai.
  • Cathiang i a chim mi pum pum hnih—pum tlol phun le pum sungpar—an idan nak ka chim lai.
  • Thil a cang mi pumpaluk chung in hngalh le ruah ding mi ka taar lai.

I. A thi mi pum bakte a thawh nak ah a si kho lo mi maw, laak awk a tlak lo mi maw, zei hmanh a um lo ti ka langhter cang lai.

Asina’n mah hlan ah, atu kan zumhning kan itlaih nak a ruang cheukhat chim hmasa ah a ttha lai.

1. A hrimhrim ah, camhthawh nak (resurrection) ah cun, a thi mi pum hrimhrim te kha a thawh a hau. A thi mi pum kha dah ti lo ah, pum dang thawh a si kho lo. Ni hmanung bik ni ah, Pahtian nih kan thlarau hi pum thar hei pe seh, mah cu pumsa thawh ah rel khawh a si hnga lo; aziah tiah camhthawh nak ti cu a tthing a thar i ichuah tthan khi pei a si leh cu.

2. Cathiang ah hin mah kong cu hlangko i aa ttial nak hmun tampi ah a um. Atu kan rel mi cadal caang 53-nak zong nih, “hi a rawk kho mi pum cu a rawk kho lo mi in zual a si lai, i a thi kho mi cu a thi kho lo mi in thlen a si lai” (1 Kor 15:53) a ti. Cu i a chim duh mi cu atu i kan iphorh cuahmah ko mi kan pumsa, vawlei i a ciam te ding mi lawng hi a si kho.

Cathiang i mithi pumsa a thawh lai nak kong a chim nak zong nih khan a thi mi pum hrimhrim te a thawh lai ning hi a chim. I, Danial cauk chung ah hiti hin aa ttial: “Vawlei hmunthur lak i a it mi cu an ihlau lai; acheu cu nun zungzal nak ah, acheu cu mualpho nak le hawihngar nak ah” aa ti. Mah cacaang te i ihngelh le thawh a ti mi nih hin kan thawh nak pumsa cu kan ih nak pumsa he aa khat lai ti a fianter. I, kan Bawipa nih (Jn 5:28,29) ah, “A caan a phaan cuahmah lio. Thlaan i a um  mi nih a aw an theih lai i, an ra chuak cio lai i; thil ttha a tuah mi cu nun camhthawh nak ah, thil chia a tuah mi cu dantat camhthawh nak ah, an phaan lai” a ti. A thi mi pum theng te thawh a hauh lo ah, caan dongh ni i thlaan inka hon cu zei dah a hauh nak a um hnga? Thlaan ah cun, rak vui mi pum dah lo ah zei pum dang a um ttung lo. Kan thih nak pum te i kan nun ding lo ah cun kan pum cu thlaan ah tho ti lo in a um zungzal ko hnga. Mah zawn ah hin Mithiang Paul chim mi kan hngalh a hau: “Hi pum tehna hi cu Bawipa nih a thlen ko lai, amah pumsa bantuk si ding in a thawhter ko lai.”

Mah kong ah hin a si kho lo mi le a cang kho lo mi zei hmanh a um lo. Phun thum in ka langhter hmanh lai: (1) Pathian nih cun kan pumsa hi midang pumsa he icawh lo te in a kil khawh ko. Kan pumsa cu tlol in maan in zuu dih ko hmanh seh, thur maang sawhsawh hmanh ah icang ko seh law, caan zei can a rauh hnu hmanh ah Pathian nih a fonh khawh ko. (2) Cu kan pumsa pel le maang cu Pathian nih a fonh in hlanlio kan pumsa a rak nung mi keel te ah khan a canter khawh ko. (3) Cu pum thar cu nunnak a chemh khawh ko i amah thlarau cia te a chung ah a nunter tthan khawh ko.[2]

1. Pum a tlol mi vut pelnawi hi pum dang vut pelnawi he icawh lo te in Pathian nih a kil khawh ko i, khua zei can a rauh hnu hmanh ah, a pumh tthan khawh ko hna. Pathian cu dongh ngei lo fimnak le thiltikhawhnak a ngei mi a si. Arfi um zat a hngalh i an min in a auh khawh dih hna. Rili kam i thatse um zat zong khi a hngalh dih. Cuti a si ah, kan pum vut pelnawi an um nak le khoi pum vut pel dah a si ti zong cu zeitin dah hngalh lo in a um lai? Zei dah anih ca’h theihtlei a um? Anih nih cun a kan ser ri in pei kan pumtel kong cu a hngalh dih ko cu! Aho hngalh lo i kan iser lio hmanh ah anih sin cun kan ithup kho lo va si kaw, kan thih tik i kan pum vawlei i aa phum tik zong ah zeitin dah hngalh lo in a um lai? Zeitin dah kan pumtel vut pel an um nak zong hngalh lo in a um lai? Hi vut pel hi aho pum ta a si ti zong zeitin dah hngalh lo in a um lai? A ser tu nih cun suimilam chung thilri vialte khi a hngalh dih hna; i suimilam a kuai i a rawh dih tik le a chung thil vialte iphah nelnul i an um tik ah, a ser tu nih cun a pumh khawh hna i, hi hi cu cuka zawn ta a si ti in a thleidan khawh dih hna. An um nak cio a hngalh dih i an um tawn nak ah a chiah khawh hna i, a rawh hlan i an um bantuk ah a ser khawh dih hna. Mah bang cun, vawleipi a ser tu, kanmah zong a kan ser tu, nih zei in ka ser hna ti le, kan “vawlei thlam” i a tungtlang zei an si cu hngalh lo in a um hnga maw? Mah vialte cu khua hramthok in an rak um cang i, Amah nih cun a tthen hna i, pum dang cio ah a chuah hna i vawleipi zong cu mahti cun aa ser. A si kun ah, kan pum a tlol mi vut pelnawi pumh le ser tthan cu tah cu Thiltikhawhnak pi nih cun tuah khawh lo in a um hnga maw? Pum a maan tik i a vut pel cu, kannih mit ah cun, vawlei khuaza ah an itthek dih tiah kan ti. Pathian mithmuh tu ah cun a um nak zawn cio ah ni hmanung bik ni i pumh awk ttha in an um ko lai. Cu pum vut pel tete cu ti le mei ah si seh, saram le va chung ah si seh, an um ko lai i ni hmanung bik muko tum tik ah khin auh an si lai i, an ipum tthan lai i an rak um nak pum keel ah an chuak tthan ko lai.

Asina in, an chim ttheu rih mi cu mah hi a si. “Mi tampi i hman an ichaan mi vut an um lai i ni hmanung ah aho pum in dah an thawh kun lai? Micheu cu sahrang nih a ei hna i a sahrang cu minung dang nih an ei chin hna. Minung sa a ei mi minung zong an um. An pumsa acheu cu mi sa cia an si tik ah, thawh ni ah zeitin dah a si kun lai. Hlanlio an pum ning i thawh cu zeitin dah a si khawh lai?” an ti. Mah bia leh nak cu a fawite. Ei mi cu rawl a va si ko i, a chuak tthan dih ngawt ko. Mi sa an ei mi zawnte cu rawl thar in a lut hlei ti lai lo. Bawipa nih hi zawn hi anih sa chung vut a si i, cuka ah a kal i, anih sin in a phaan ti vialte cu a hngalh dih ko. A ei tu a thih hlan ah cu zawnte cu a ei tu pum in aa tthen ko lai i, thawh dih ni ah amah a rak um tthing nak pum in a va tho ve ko lai.

2. Pathian nih cun, vut cu a ser khawh, a pumh khawh, a pum tthing ah a chuah tthan khawh. Adam zong kha vawlei vut cun a rak ser ko ti a zum mi ca ah cun cu kong cu thil zumh har a si lo. Cuca ah, mi an thih hnu i an pumsa vut i aa cang mi zong cu, vut in minung ser aa tha lo mi Khuazing nih cun pum keel ah a ser tthan khawh ko. Nauin chung i nau a seem ning, khuaruahhar a si mi, nifatin kan ton ruang i khuaruahhar ah kan chiah lo mi, tluk ceo hin Pathian ca ah cun a fawi i thih hnu thawh zong cu mah tluk ceo cu a si ve. A um tawn mi le a si khawh ning hngal hlah usi law, minung pum chung i thahri le thihri vialte, tit le ruh vialte, thi le naang vialte hi minung pum chung ah zeitin dah an iser khawh tiah kan khuaruah a har hnga i, cu pum a maan dih hnu ah zeitin dah a keel a chuah khawh ti lai ti zong khuaruahhar mawh lo kan si ko hnga. Kan pum chung thil le an um ning hngalh lo ah cun, “Minung hi zeitin dah kan iser, i zei pum in dah kan chuah” ti hi ihal awk tlak a si bantuk in, thih hnu thawh kong zong ah, “Zeitin dah mithi cia cu a thawh ning a si lai, i zei pumsa in dah a nun lai?” ti cu hal mawh lo kan si ko.

3. Pathian i minung pumsa a thawhter tik ah cun, cu pum chung i a rak um keel thlarau kha a khumh khawh ko. Mah kong hi a um kho lo ding bantuk in ruah awk a ttha ti lo; aziah tiah aa tuah bal ai cang. Kan Khamhtu hrimhrim kha a thi i, a nung tthan i, kum tampi amah he khua a sa tti mi a zultule sin ah a chuaklang i, kan sin i khua a rak sa mi, vailam i an thah mi bakte kha a si ko ti cu an mit nih a hmuh i lungumlote’n an zumh. Asi ah, a thi mi pum bakte thawhter hi Pathian ca ah thil si kho lo a si lo ti cu a fiang cang ko lo maw? Zeizong vialte amah chung i a khumh kho tu huham tthawng a ngei tu nih cun a kan kamh mi cu a tuah khawh lai. Zeiti set te in dah mah cu a tuah ning a si lai ti tu cu kan hngalh kho lo nain mah nih cun kan zumhnak a derter awk a si lo. Zeizong a ti kho tu nih a kan thawhter lai nak kong a kan chimh i mah cu a za. Zumh le ruahchannak a ngei mi hna hrut lak le mol lak i biahal a hmang mi hna nih cun vawlei thil umtuning hi chim ve tuah hna ngat seh. An fianter khawh ve lai maw? Khah, thih hnu thawh kong chim an kan hauh hlan ah, vawlei thil si ning hi fianter izuam ve tuah hna ngat seh. An pum dawhte le khuaruahhar i aa ser khawh nak kong hi an ka chim kho ve lai maw? Mahtluk zungthiam i aa ser mi le ningcang a ngei mi hi zeitin dah a rak seem ti an ka chim kho ve lai maw? Thi dor hmasa bik hi zeitin dah a rak iser i, lung tehna, thihri tehna ah zeitin dah a kal khawh ti an ka chim kho lai maw? Pum chung hri le ruang hi zei in dah an chuah i zeitin dah an iser ti tah an ka chim kho lai maw? Pum chung thil irup te i an um le aphunphun i rian an ttuan khawh hi zei nih dah a tian hna ti tah an ka chim kho lai maw?

Zeitin dah thluak hi pumthil dang he aa dan i, rau in a khah i kan pumpaluk a cawlcanghter khawh? Zeitin dah pum cu ruh in tthoh le cuar in tuam a hauh i tithrual phunphun a um ning a si? Kan pumsa kong i mah biahalnak tlawmte hi ka leh hmasa hna seh law, mah hnu ah cun thih hnu thawh kong i zumh an iharh mi kong cu ka leh ve hna lai. Um lak i a ser tu a um ruang ah a si ti lo te cun a leh nak dang kan hngal lo an ti ah cun chim awk ka ngei: cu fimnak le thiltikhawhnak nih cun pum thi cia cu, vut i a can hnu pi hmanh ah, a hrimh khawh. Mah kong ah lungcheubaang i kan um nakding a um lo. Aziah tiah a ruah awk te kan rak hngalh lo mi thil a cang leen cang.

 

II. Atu cu, Cathiang i idang i a chim mi pum pum hnih—pum tlolkho le pum sungpar—kong ka chim cang lai.

1. Hrimhthawh hnu i kan ngeih ding mi pum cu a thi kho ti lo mi, a tlol kho ti lo mi a si cang lai: “Hi a tlol kho mi pum nih hin a tlol kho lo mi pum cu aa hruk cang lai i, a thi kho mi nih hin a thi kho lo mi aa hruk cang lai” ti kong. Thih a ngei lo mi ti le tlol a ngei lo mi ti nih kan thi ti lai lo ti an langhter lawng si lo in sual ruang i vawlei i a um mi thiltthalo vialte hin cu kan pum thar cu a thiang lai i, atu i kan ton mi zawt le fah le nunnuamhlo tehna hi a um ti lai lo. Mah cu, “Pumsa khamhnak” tiah Cathiang nih a ti—‘chiat pop lo’ ti nak a si ko. Chiat a pop tthan ding mi pum he thawh ding hei si seh law aho dah a tho duh hnga! Vawlei thil thur pi he nun tthan rih naksa cun thlaan chung i um zungzal hmanh duh deuh a si hnga. Mah bantuk thawh cu nun tthan nak thawh si lo in, thih tthan nak thawh a si hnga. Hi vawlei kong kan chim khawh mi ah, hi lei inn hi cu rawhba a si i, a ciam dih te ding a si; kan inn taktak a si lo. Kannih cu inn dang kan hlam—“zungzal a hmun mi vancung inn”. Hi vawlei ah hin zungzal kan ibenh lai lo. Caan tlawmpal ah a kan ttemttawn tu rawhnak hri hi a cat lai i, pumsa thilrit hi a kiang lai i, Pathian fale hna luat nak sung ah kan phaan lai.

Kan pum thilri an nenno ning le an rawh a tuanh ning hi! Rai ralkap le fah le derthawm zeitluk in dah a iin. Thil fate nih kan lung a hei kan tuai i kan khing a va rit ngai. Kan pum ah thil fa tete pa zeizat hang dek a um. Pakhatte a ttiat lo ah kan pumpaluk nih a hei tuarh. Kan taksa chung hriruang ruang khat te a va cah tik le kan ruhte a va kiah tik ah zeitluk in dah kan tuarh! Kan pum a va dam ko hmanh ah aa nuamh nakding le a cawlcangh khawh nakding ah heh tiah retheih kan hei ikhinh rih. Kan pum a cawl tthat khawh nakding ah caan zei can hang dek kan hman. Thiko in ih kan hau, suimilam zeizat chung dek khua hmanh ruat lo in, kan pum chung thil rawkcat remh nak ah kan ihngelh. Si na seh, kan iruahchan mi cu, hi kan pumsa temh-iin nak hin khamh kan si lai ti hi a si. Pathian i kan mitthli a kan hnawh tik ah cun thih a um ti lai lo, ngaihchiat a um ti lai lo, ttah a um ti lai lo, fah a um ti lai lo; aziah tiah thil hlun cu an lo cang. Soi awk le tamh awk hleng ngei lo i lawmhnak kut chung kan phanh tik khi zeitik dek a si te hnga—pum le lung inuamte i, hnahnawh lo te i a um tik, atu kan khuallam i hna a kan hnawh tu tlamtlinlonak vialte an va loh tik, khi. Thih in nun i kan lanh tik ah cun, atu i hna a kan hnawh tu kan pumsa retheih vialte cu a kiang dih ding a si. Kan nunnak ca i har lengmang i khua khaan le rian ttuan hi a hau ti lai lo. A lo i nun awk a ttha rih lo mi thil zong hi kan herh ti hna lai lo. Ium le ruak humh zong a um ti lai lo. Vanmi bantuk kan si cang lai. Annih cu zawt zong an ngei lo, tirawl zong an hlam lo. Zeite kan hlam ti lai lo. Mi ttha, khi ram ttha a phaan mi vialte i co ding mi nuamh tlamtling a si cang lai. Thinlung nih lungretheih le suallungput a ngei ti lai lo. Pum nih zawt le fah a ngei ti lai lo. A thi kho mi pum cu a thi kho lo mi pum in a tho cang lai. Thih ttih in kan um ti lai lo. Kan sining aa thleng cang lai i thih khawh nak koko a um ti lai lo—kan nung zungzal cang lai.

2. Kan pum cu sung le par in a thawhter lai. “Cu hnu ah miding cu Pa Pathian penram ah cun ni bang in an ceu lai.” Mah bantuk hi Moses hmai ceu ah a lang cang, tlang cung i Pathian he bia an iruah lio ah. A hmai cu a cer i, Izarel fale hmanh nih an naih ngam lo, a cung i a puan aa phoih tiang. Sattiven hmai ceupung i a um zong kha a sunpar ruang ah a si. “Bawitlang nih cun dengteu in an zoh i a hmai cu vanmi hmai bantuk i a ceu an hmuh.” Hi vawlei hmanh ah mah tluk cun va sung in va par kaw, penram dang (vancung) i mithiang dang he, Kri pum sungpar bantuk pek an si tik ah, mahti i ceu ve lo cun a um hnga mei! Kri pum a sunpar ning kha! A mithmaiceu khan hngalh khawh a si ko. Mithiang Peter hmanh kha, kan Bawipa mithmai cer le a puan vur raang bantuk a hmuh khan lawmh lau in a lau i amah hmanh aa hngal lo kha. Kan Khamhtu i atu a ngeih mi cu sunparnak, tlawmte a zultu a hmuhter hna mi, hmailei i a fale a kan coter ve ding mi, cu sunparnak ceu a um nak ah thinuam khua bantuk a si. A zultule hmanh nih cu ceu thianghlim a um nak hmun i um ve tluk in zei hmanh a nuam lai lo tiah an ruah i mahka i um zungzal cu an duh phah. “Thlaam thlaam thum i sa usi law mahka ah hin um zungzal ko hen usi” an rak ti kha. Vancung mi sungpar he mahka hmun i umtti hmanh mah tluk i an duh ah cun, anmah hrimhrim thuam ceu thianghlim he van inn ceu chung i um cu duh lo in zeitin dah an um khawh rua hnga! 

Kan thlarau cu ilawm tuk lai kaw kan van pumsa cu a par a zual chin lai. Van khua kan phanh tik i kan ilawmh ning nih kan pum cu a kah lai i kan hmai cu a ceu in a par chinchin lai. Leicung kan nun nak hmanh ah pei kan ilawmh ah kan hmai a panh deuh hi. Solomon zong nih, “Mi cu a fimnak nih a hmai a ceuter” a ti. Minung cu a thinlung chung i lawmhnak a um ah cun a pumpaluk in aa nuam i a leklak.

3. Kan pum cu huham le tthawnnak he a tho lai. Kan thlarau nawl a ngai ding in le thlarau duh nak vialte a tuah kho ding in a leklak lai. Uaiai a um lai lo. Atu ah cun kan lei pumsa hi thlarau zalon a dawn tu thilthurhnawm tluk ceu a si rih. A tlol kho mi pumsa nih hin thlarau cu a namhnul i vawlei inn nih hin lungthin a ttemttawn. A der i a ttawnttai mi kan lei pumsa nih hin cu thlarau nawl a zul kho lo. Nun thar tu ah cun, “Bawipa a hngak mi nih cun an thazaang cu an tharchuah lai; mupi bang in an tthawng lai; an le lai i an baang lai lo; an kal lai i an dii lai lo.” “Vahcap le vahcap kar i meici aa chok mi bantuk khi an si lai.” An mar a zaan lai ning cu vahcap mei bantuk an si lai. An lio tuk nak ah vanlai mupi lonh an si lai. Aziah tiah biacaih i Bawipa a ttum an dong lai i vanlai ah cun an hong ton lai i vancung sang bik ah khin a kai pi hna lai. Hi lei pumsa hi cu a khul a nuar in a ti ttiamttuam tuk. Ual lo te ah a baang fawn. Kan van pum tu cu mei bantuk a si lai; a her a zaang lai i a leklak lai, kan khuaruah a ran bantuk in.

4. Kan pum cu thlarau pum in thawhter a si lai. Atu cu kan thlarau hi kan pum a cong tu ah chiah a si i, kan pumsa duh nak zulh in a um i, kan pumsa tuah mi poh a tuah ve. Khi tik tu ah khin cun kan pum tu nih kan thlarau nawl a zulh cang lai. A rian a ttuanpiak cang lai i thlarau cung ah aa hngat cang lai. Hi vawlei nun nak ca i hi kan lei pumsa aa khan bang hin, vanmi bantuk nun nak “rau nun” ca ah cun kan thlarau hi aa khan ve. Mah hi lei pumsa tlol kho le thlarau pumsa sungpar an idan nak a si. Kan thisa hi ral ttihnung bik kan ngeih mi a si. Cu ruang ah tiipil iin nak in kan thah i kan hlawt. Kan thisa nih cun thil chia lei ah heh tiah a kan tukforh. Kan ngeih mi thiltheihkhawh nak vialte hi kan ca ah rap bantuk lawngte an si. An duhfahnak le kathawtnak hi hrawktu an si. Uk awk zong a ttha lo. Achel ah cun ruang ngeih le ngeih lo zong a tuak lo. Kan pumsa cu kan thlarau cung ah ral a tho tawn. Kan thlarau i a duh zong ah kan pum nih a celh tawn lo. Kan ti khawh a um chun zong a namhnul i amah nawl in khua a sak ter ttheu. Vanchiat nak ah a kan hruai ttheu. Zeitluk in dah kan tuarh! Si ko hmanh seh law, nun nak i thawhter kan si tik ah cun, kan pum cu thlarau a si cang lai, thianter a si cang lai, i hi vawlei maang hin thenh a si cang lai. Vancung khua thiang i khua a sa ngam ding in sersiam le tthawngter a si cang lai i zung le zal Pathian kan thangtthat tik ah kan tha a baang kho lai lo.

Tlawmpal te kan theih mi chung hmanh hin, van pum sungpar cu hi kan lei pumsa nak hin cun duh deuh suaumau awk a si ti cu a fiang ko. A taang rih mi belte cu:

 

III. Thilcang tlaangpi cung hin thil kal hmang cu kan ingiat ve awk a si.

1. Hmasa bik ah, kan chim cia mi chung khan, van pumsa nun i a nung ding ah itimhtuah ning cawn kan hau. Mah cu, kanmahte hi lei thil thurhnawm i ithenhhlimh in a si lai, hi kan pumsa duh nak hrial i lei nuamh nak kaltak hi a si. Hi kan nunchung ah hin kan thlarau le vawlei thil an ipehtlaihnak hri beu dorhter kan cawn a ha cang. Tanglei thil cu cunglei ah kaipi an hau cang; kan pawngkam thil, man sung lo, kong ruat ti lo in mit i hmuh khawh rih lo mi hmailei thil le cunglei thil ah kan lung kan chiah a hau cang. Mahti cun, kan thlarau i kan lei pumsa a kaltak tik ah rau (soul) cu thlarau nun i nung ding ah timh cia a si lai i, thlarau duhphun cu a tep cia lai i kan hmuhton lai mi van thil cu aa ziak cia lai. Hi vawlei maangpi he kaiter mi pum cu van khuathiang he aa tlaak lo. Theihnak aa rinh mi thinlung cu vawlei nuamh nak nih a leem tuk cang i, vawlei nuamhnak lo cun aa nuam kho ti lo. Cu lei nuamhnak lawng a hlam mi cu van nuamhnak ah aa nuam kho lo. Thlarau pum i a nun tik ah aa nuam kho lai lo. Lamkam rawlto pa khat khi siangpahrang thuam in hei thuam usi law mah bantuk cu a si. Pum sungpar cu mah bantuk lung thurhnawm chung i umter ah cun a ngam lai lo, a awlok a chong lai i sau um a zuam lai lo. Bawi Zisuh Kri le kanmah zumhnak thawng i kan sualnak  thianhpiak kan si hnu tu ah cun, le thil fihnung i ttawl kan si hnu ah cun, hi vawleicung i um ti lo in kan pum lohralh i kan Khamhtu sin um kan duh cang lai. Kan thlarau duh nak a zul mi pum a um nak, nunnak hmun dang lei ah zuan ruangmang kan duh cang lai.

2. Atu ri cun vancungkhua i sunpar lai ning adotdot kong kan chim cang lai. Pathian fale pohpoh nih pum sungpar an ngei dih ko lai nain, an sunpar ning belte cu aa tluk lai lo. “Arfi pa khat le pa khat an sunparnak aa khah lo bang in, mithi an thawh ning zong aa khat lai lo.” Van arfi bang in ceu cu an ceu dih ko lai, nain zumhtlak te i rian a ttuan mi le hawi nak thianghlim deuh i a nung mi cu an sungpar chinchin lai. Fitlaw bantuk an si lai.

3. Hiti a si ca ah, hi vawlei kan nunchung i kan ton mi poh hi thinfualte in iing rih ko hna usi. Kan khamhnak ni a nai cang. Ihneek deuh rih ko hna usi. Kan mitthli cu hnawh dih a si te lai i ngaihchiat hrimhrim kan ngei ti lai lo. Van kan inn kan phanh cun atu kan temh iin nak vialte hi cu chikkhat ah kan philh dih te ko lai. Atu tu cu inn tlun lampi i kan um lio a si rih ca ah harnak phunzakip kan tong lai ti cu ruah lo awk a ttha lo. Si hmanh seh law, mah chung cu a sau lai lo. A dong kan phanh cun kan tuarh vialte a kiang dih te lai. Dinhhmun nuam ah him in kan idin cang lai i thlichia le ttotho nih a kan phaan ti lai lo. Kan pa inn ah kan um cang lai. Vawlei i kan ibenh chung kan ton mi hnahnok vialte hi an kiang cang lai. Cu van nuamh nak vialte cu tlawmpal chung har ihneek khawh lo ruang ah tlolh sual hlah usi. A dongh tiang ing rih ko usi, law, kan iin a dongh tik ah cun nuamhnak le si iduh nak le daihnak cu dong ti lo in kan hmang te lai.

Cuca ah, thih ttih in um hrimhrim hlah usi. Thihnak cu a hriam chuh a si cang i zeiti hmanh in a kan ti kho ti lo. Thih nih cun kan pum hin akan tthen tawn. Si hmanh seh, cu pum sungpar deuh i kan ngeih nakhnga a si tawn. Cu ruang ah pei a si cu: Pathian nih Zakop sin ah, “Izip ram i von hi ttih hlah, aziah tiah keimah nih ka’n kalpi lai, i ka’n honpi tthan lai” a rak ti bang in, Pathian i a hrin mi hna nan sin ah, “Thih i thlaan chung phanh hi ttih hlah u; vawlei ah khan nan lu kha chia ko u. Pathian nih a’n thawh te sawk hna lai, sungpar deuh in” ti hi chim ka duh. Vei belte, “Bawipa rian nan ttuan nak ah khan lungdong lo in ttuan u law nan rian tu ah khan fel ko u.” Tlak a si mi nan vawlei pum cu thih nih tei in thlu ko seh; Pathian nih a thawh lai i tthawng deuh le idawh deuh le santlai deuh in a nunter tthan ko lai. §



[1] Mah hi John Wesley i a rak chim mi a si. Zeitik kum ah a chim ti aa ttial lo. 1732 kum ah midang nih ca ah an ttial i, 1872 kum ah athar in an ttial tthan. Chanthar holh ah an thlen bia a si ttheu lai. Mah ning cun atu hi leh a si. Lai Holh i a let tu hi Ceu Hlun a si.

[2] Science ah The Law of Conservation of Mass a um. Zei hmanh hi a lotlau kho lo, athlen tu in aa thleng kho tinak a si. John Wesley chan tu ah cun mah cu an rak hngal rih men lai lo.—Calettu.